Batık kredilerin yarısı KOBİ’lerin

İsmet Hazardağlı • #BatıkKredi, #KOBİ

Rakamlar 13 Nisan 2018- 12 Nisan 2019 dönemine ait. Sözkonusu bir yılda takibe düşen kredilerin toplamı bir yılda 66.1 miyardan 107.3 milyar liraya çıkmış. Bu tutarın yarısına yarısı da KOBİ’lere ait.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun verilerine göre, bu toplamın alt bölümlerini oluşturan ticari ve diğer krediler 48.8 milyardan 88 milyar liraya,

Tüketici kredileri ve bireysel kredi kartları 17.3 milyardan 19.2 milyar liraya yükselmiş.

Gelelim işin daha vahim bölümüne. Geçen yıl bu zamanlar kaşına gözüne bakılmaksızın “aslanlar, kaplanlar, alın size beleş krediler tepe tepe kullanın” denilen küçük ve orta boy işletmeler (KOBİ) tam anlamıyla batmış.

Sözkonusu dönemde KOBİ’lerin batık kredilerine karşılık ayrılan tutar geçen yıl 26 milyar iken bir yıl içinde 49.3 milyar liraya ulaşmış.

Bakan Akbayrak’ın bahsettiği yasal takipli batık kredilerin üçte ikisinin KOBİ borçlarına karşılık çıkması işin ne kadar derinlerde olduğunu göstermesi açısından yeterli.

Geçen yıl takibe düşen konut kredileri 300 milyon lira artışla 1.1 milyar liraya ödenemeyen kredi kartları de 400 milyon lira artarak 6.6 milyar liraya yükselmiş.

Başka bir deyişle bir kartın kredi limitinin ortalama on bin lira olduğunu varsayarsak fazladan en az 40 bin kişi kredi kartından icra, haciz işlerine muhatap olmuş.
İcra, haciz demişken Adalet Bakanlığı’na göre icra iflas dairelerinde ele alınan dosya sayısı bugün itibarıyla 3.2 milyon, günlük gelen sayı 13.9 bin, günlük karar bağlanan ise 7.2 bin adet.

ÇEKLER, SENETLER KARŞILIKSIZ

Şu elim tabloyu karşılıksız çek ve protesto edilmiş senet tutarlarını da ekleyelim ki gerçek ekonomide ne olup bittiği daha da netleşsin.
Şubat 2018-2019 döneminde karşılıksız çek tutarı iki kat artarak 2.8 milyar, protesto edilen senetlerin tutarı da 489 milyon lira artışla 1.45 milyar lira.
Başka bir deyişle 1.4 milyar liralık çek şimdilik ödenmemiş, nakit paraya dönüşmemiş. Bu çekler ya ciro edilerek elden ele dolaşıyor ya da en son durak icra iflas dairelerine yasal takibe düşüyor.
Efendim bu kadar büyük ekonomide bu rakamlar yüzde 10’ların altında tehlike yok denilebilir. Ama kimin için tehlike yok?
Bahsettiğimiz rakamlar eskinin katrilyon liraları. Reel ekonomiyi bu para dönüşleri ayakta duruyor (duruyordu). Onlar ayakta durmayınca bankalar zora giriyor, karışık işlerle bu krediler elden çıkarılmaya çalışılıyor.
Bunlara nasıl çözüm bulunur, bu kadar borçla hangi krediyle tekrar ayağa kalkarlar, gelecek ayların çözüm bekleyen en büyük sorunu budur.
Artık yapısal mı döneriz yoksa kendi aramızda halay çekerek mi döneriz, büyüklerimiz bilir.

http://bit.ly/2GN2Nct • İsmet Hazardağlı • Sonsöz Gazetesi • Son Dakika • Güncel Haberler • Ankara Yerel Gazete